ارزیابی بیومکانیکال چیست ؟

بدن انسان یک زنجیره بیومکانیک به هم پیوسته می باشد که مانند هر سیستم مکانیکی پایداری برای حفظ ثبات ایستایی (static blance) و نیز ثبات حرکتی (Dynamic Blance) خود بر خلاف نیروی جاذبه زمین مجبور به مصرف انرژی می باشد تا بتواند ممانعت از افتادن (falling) ایجاد نماید و از سمت دیگر مفاصل اندام فوقانی را در وضعیت کارامدی برای انجام انواع فعالیت های روزانه قرار دهد.همواره ثبات ایستایی و ثبات داینامیک باید به گونه ای ایجاد شود که علاوه بر اینکه ممانعت از افتادن صورت می گیرد برای حفظ وضعیت تنفس و همچنین مسیر دید سر و در واقع جمجه که بر روی ستون فقرات قرار دارد باید در وضعیت افقی باشد . در بدن انسان عضلات با انواع فعالیت های انقباضی خودشان این ثبات را فراهم می کنند و در واقع مصرف انرژی توسط آنها صورت می گیرد. علاوه بر عضلات گاها شکل سطوح مفصلی و نیز نوع شکل بندی استخوانها و نیز وجود ساختارهای پسیوی(Passive) مانند رباطها در ایجاد ثبات بدن نقش بسزایی دارند.

در این زنجیره بیومکانیک کلیه ساختارهای قامتی شامل جمجمه-ستون فقرات-لگن و در نهایت اندام تحتانی شامل زانو و پا متاثر از هم می باشد و وضعیت هریک بر روی دیگری اثر خواهد گذاشت.مانند دومینو.

بنابراین در مبحث ارزیابی و تشخیص و پیشگری و در نهایت درمان اختلالات اسکلتی عضلانی و ناهنجاریهای مربوط به این سیستم مانند انواع صافی کف پا-انحرافات زانو-انواع کوتاهی های اندام تحتانی-انحرافات ستون فقرات بصورت اسکولیوزیس و قوز پشتی و... باید این ارتباط لحاظ شود.بخصوص در زمینه پیشگیری از اسیب بخصوص در کودکان شاید اگر بطور مثال بتوان یک صافی کف پا و یا یک انحراف لگن را بموقع شناسایی کرد و تحت کنترل قرار داد از ایجاد انحرافات بعدی ستون فقرات پیشگیری کرد.

صافی کف پا بخصوص اگر با چرخش مچ پا (hyper pronation) همراه باشد باعث چرخش داخلی ساق می گردد و این امر باعث کاهش طول ظاهری اندام تحتانی و در نتیجه افتادگی لگن(pelvic tilt ) در همان سمت می گردد که در نهایت این افتادگی خود را با انحراف جانبی ستون فقرات جبران می نماید و در شانه های ممکن است وضعیت عدم تقارن شانه ها مشاهده شود.تغییراتی که بالعکس در مفاصل بالایی اتفاق می افتد نیز می تواند بر روی مفاصل پایین تر اثر بگذارد.لذا در این مقوله اهمیت تشخیص به موقع بسیار اهمیت می یابد تشخیصی که می تواند در سنین خیلی پایین با روشهای بسیار ساده و کم هزینه صورت بگیرد.

حرکات و وضعیت مفصل فک نیز می تواند بر روی ستون فقرات و اندان های تحتانی و حتی بالانس و تعادل انسان تاثیر بگذارد هرگونه اختلال چرخشی-جلو آمدگی و عقب رفتگی فک پایین و محدودیت حرکات ابن مفصل می تواند بر روی راستای بدن تاثیر بگذارد.

چرخش ایجاد شده در مهره دوم گردنی که ناشی از انحراف در مفصل فک بوده است باعث تنگ شدن فورامن مگنوم می شود و این امر باعث اختلال در جریان مایع مغزی نخاعی و در نهایت ایجاد وضعیت کولاپس در ساختار بدن می گردد.

مرکز آرمان با بهره گیری از توان نیروهای متخصص خود مشتمل بر کارشناسان ارشد ارتوپدی فنی و نیز کارشناسان ارشد بیومکانیک و مهندسی پزشکی با سابقه طولانی در زمینه غربالگری اختلالات قامتی و انجام درمانهای غیر جراحی و محافظه کارانه برای آن دست از انحرافات اسکلتی عضلانی این بار با همکاری متخصصین و پزشکان جراح فک و صورت و نیز دندانپزشکان و متخصصین جراحی زیبایی در صدد است با استفاده از سیستمهای به روز ارزیابی بیومکانیک شامل انواع اسکنرهای دو بعدی و سه بعدی پا و ستون فقرات اقدام به ارزیابی بیماران مراجعه کننده به کلینیک های فک و صورت و دندان را بنماید با این رویکرد که چون در زنجیره بیومکانیک بدن انحرافات مفصل فکی روی اندام ها تاثیر می گذارد بع منظور پیشگیری بیمارانی را دارای اختلال فک و دندان هستند مورد ارزیابی قرار دهد تا مواردی مانند انحرافات جانبی و قدامی ستون فقرات و یا انحرافات چرخشی اندام تحتانی چنانچه وجود دارد به موقع تشخیص داده شده و اصلاح شود.از سوی دیگر بیمارانی که به مرکز عماد مراجعه می کنند با اختلالات اسکلتی عضلانی جهت بررسی وضعیت فک و دندانها به پزشکان ارجاع داده شوند تا از نظر اختلالات فک و دندان مورد درمان قرار داده شوند.در واقع یک کار گروهی برای درمان اختلالات قامتی که شیوع آن زیاد می باشد صورت می گیرد.

ارزیابی بیومکانیک که در مرکز آرمان صورت می گیرد شامل موارد زیر است:
◾ارزیابی استاتیک کف پا با استفاده از اسکنرهای کامپیوتری برای بررسی نوع قوس های کف پا و وضعیت توزیع فشارهای کف پا

◾ارزیابی الگوی راه رفتن و در واقع آنالیز داینامیک پا با استفاده از اسکنر های کامپیوتری برای بررسی میزان بالانس و نیز اختلالات اندامها حین راه رفتن که در بین کودکان بصورت اختلالات گذاشتن پنجه به داخل و یا راه رفتن روی پنجه پا و .. خود را نشان می دهد.

◾ارزیابی بیومکانیک ستون فقرات با استفاده از اسکنرهای نوری ستون فقرات برای ارزیابی انحرافات جانبی و قدامی و نیز اختلالات راستای لگن

نقش ارزیابی بیومکانیک در تجویز و طراحی ارتزها و بریسهای

آنچه در طراحی و ساخت انواع وسایل کمکی بخصوص انواع ارتز و بریس مطرح می شود ایجاد یک معیار کمی یکسان و قابل استناد و فراگیر برای تجویز و در مرحله دوم فراهم کردن یک سیستم مورد اطمینان برای بررسی صحت درمان ارتوتیک و وسیله ساخته شده و بیان نقاط ایراد و یا تغییرات مورد نیاز بیمار حتی در طی روند درمان بنا به صلاحدید درمانگر می باشد. ایجاد یک زبان واحد برای ارتباط بین درمانگر و ارتوتیست می تواند تا حد زیادی از بروز خطا در ارائه این درمانها جلوگیری کرده و اثر بخشی آنها را بیشتر نماید.

از سوی دیگر از انجاییکه که استفاده از روشهای پاراکلینیکی و تصویر برداری به صورت مستمر برای پیگیری وضعیت بیمار و میزان پیشرفت و یا اثر بخشی درمان بخصوص برای درمانهای توانبخشی سیستم اسکلتی عضلانی و حتی عضلانی عصبی چه از لحاظ خطراتی که برای بیمار دارد چه از نظر هزینه هایی که به بیمار تحمیل می شود امکان پذیر نمی باشد لذا ورود به حیطه ارزیابی های بیومکانیکال و با رویکرد آنالیز حرکتی و موقعیت سنجی و حتی توانسنجی می تواند این امکان را برای لرزیابی مستمر بیماران توانبخشی جسمی فراهم نماید و از آنجاییکه توتمی این سیستمها مجهز به نرم افزارهای استاندارد اندازه گیری و تحلیل می باشند قابلیت استناد را داشته و بر اساس نوع سیستم و یا نرم افزار می تواند زبان مشترکی را بین تیم درمانی ایجاد نمایدو در سایه چنین ارزابی های مستندی می توان فرایند پژوهش و تحقیق را در میزان اثر بخشی درمان گسترش داد.تکنیک های اسکن کردن کامپیوتری سه بعدی ستون فقرات – اسکنر ها ی فشاری اندام تحتانی و نیز سیستمهای آنالیز حرکتی بکمک دوربین های دو بعدی و سه بعدی از جمله این موارد است .